21فوریه 2023- در مطالعه ی اخیراً منتشر شده در مجلهSports Medicine and Health Science، محققان تأثیر تجویز ورزش برای یک فرد مبتلا به دیابت نوع 2 تحت درمان با داروی متفورمین را ارزیابی کردند.

دیابت نوع 2، معمولاً با ترکیبی از درمانهای دارویی و اقدامات سبک زندگی، مانند فعالیت بدنی و تغییرات رژیم غذایی درمان می شود. در حالی که تجویز همزمان متفورمین و ورزش ممکن است تأثیر مزمن و حاد ورزش بر متابولیسم گلوکز را کاهش دهد. از این رو، توصیه ی ورزش به بیماران تحت درمان با متفورمین، مستلزم بررسی دقیق مزایا و خطرات مرتبط است. به ویژه، در مورد خطرات آن به تحقیقات علمی گسترده ای نیاز است.

در مورد این مطالعه

در مطالعه ی اخیر، محققان مشکلات مربوط به تجویز ورزش برای بیماران دیابتی نوع 2 تحت درمان با متفورمین را ارزیابی کردند.

بیمار مورد مطالعه، زنی 67 ساله بود که در سال 2009، مبتلا به دیابت نوع 2تشخیص داده شد. دکتر او نسخه ای را برای او تجویز کرد، که در طول پنج سال گذشته بدون تغییر باقی مانده است. متفورمین به میزان 1500 میلی گرم در روز برای او تجویز شد که باید در دو دوز 750 میلی گرمی در روز در هنگام صبحانه و شام مصرف شود. علاوه بر این، 100 میلی‌گرم سیتاگلیپتین به همراه صبحانه همراه با استاتین‌ها، برای کاهش سطح چربی خون او تجویز شد.

در طول مدت آزمایش، وزن این زن 51 کیلوگرم و شاخص توده بدنی او 20.4 کیلوگرم بر متر مربع باقی ماند. خود ارزیابی و داده های دستبند هوشمند برای ارزیابی سطحفعالیت بدنی اواستفاده شد که به عنوان ثابت و متوسط توصیف شد. میانگین تعداد گام های روزانه بین 6000 تا 8000 قدم متغیر بود. قبل از شروع کارآزمایی، این زن در تمرین تناوبی با شدت بالا(HIIT) شرکت نکرده بود. در ابتدا و انتهای کارآزمایی، نمونه‌های خون ناشتا برای ارزیابی بیومارکرها از بیمار گرفته شد. این نشانگرهای زیستی شامل متغیرهای مرتبط با متابولیسم گلوکز و لیپید، آزمایش خون معمولی و آنزیم‌های کبدی بود.

به منظور تعیین تأثیر فوری یک جلسه تمرین همراه با دارو، بر غلظت لاکتات و قند خون، تست حداکثر ورزش بر روی یک دوچرخه ی ارگومتر برای تعیین حداکثر بار انجام شد. تقریباً 48 ساعت پس از تمرین، بیمار یک جلسه ورزشیHIIT تقریباً 45 دقیقه ای بعد از ناهار انجام داد. غلظت لاکتات و گلوکز خون او پس از این جلسه ی ورزشی نیز اندازه گیری شد.

در طول ماه اول کارآزمایی، بیمار به پروتکل سری زمانی پایبند بود تا تغییرات غلظت لاکتات و گلوکز خون را با و بدون درمان دارویی یا ورزش اندازه‌گیری کند. این پروتکل شامل: چهار روز بدون دارو یا ورزش (NoMed/Ex)، پنج روز فقط با دارو(Med)، و پنج روز با دارو و ورزش(Med/Ex) بود. با استفاده از یک دوچرخه ی ارگومتر،HIIT  هر 104 روز یک بار، برای پروتکل دارو و ورزش انجام شد.

نتایج

تا 20 دقیقه، در طولHIIT حاد، غلظت گلوکز خون کاهش یافت، در حالی که لاکتات به تدریج افزایش یافت. غلظت لاکتات خون بالای 3 میلی مول در لیتر ثابت بود، در حالی که غلظت گلوکز خون تقریباً 6/5 میلی مول در لیتر بود. در طول HIIT، تغییرات کاهش گلوکز بین هر بار افزایشی ورزش قابل مقایسه بود، اگرچه سطوح لاکتات خون به طور تصادفی تغییر کرد.در دوره ی NoMed/Ex، غلظت گلوکز تقریباً 1میلی مول بر لیتربالاتر از دوره یMed وMed/Ex ، گزارش شد. تحت همه شرایط، سطوح لاکتات زیر 2 میلی مول در لیتر بود. با این وجود، دوره ی Medباعث افزایش غلظت لاکتات به میزان 0.5 میلی مول در لیتر شد.

در دوره ی NoMed/Ex، میانگین سطح گلوکز 7.6 میلی مول در لیتر بود که در 68 درصد زمان ها در محدوده(TIR) و در 32 درصد زمان ها بالاتر از محدوده(TAR) بود. در دوره ی Med، میانگین غلظت گلوکز 6.8 میلی مول در لیتر، با 23 درصد زمان ها بالاتر از محدودهو 77 درصد زمانها در محدوده، در حالی که در دوره ی  Med/Ex، میانگین غلظت گلوکز 6.6 میلی مول در لیتر، با 16درصدزمانها بالاتر از محدودهو 84 درصد زمانها در محدوده بود. پس از 45 دقیقه فعالیت بعد از ناهار، سطح گلوکز تا 90 دقیقه بعد از ناهار و ورزش کاهش یافت، اما متعاقباً قبل از شام افزایش یافت.

در دوره هایMed/Ex و NoMed/Ex، غلظت لاکتات در خون مویرگی به ترتیب 37.5% و 23% بیشتر از 2mmol/L  بود، اما در دوره یMed ، غلظت لاکتات تقریباً 66.7% بیشتر بود.غلظت گلوکز و لاکتات ارتباط مثبتی داشتند. در طول مدت آزمایش، شاخص توده بدنی(BMI) در 20.4 کیلوگرم بر متر مربع و وزن در 51 کیلوگرم باقی ماند. در ماه‌هایی که شامل سه هفته حبس خانگی همراه با سطوح پایین ‌ترفعالیت بدنیبود، میانگین سطح گلوکز به طور قابل‌توجهی بیشتر از ماه‌هایی بود که شامل زندگی آزاد و سطوح بالاتر فعالیت بدنیبود. سطوح بالاتر فعالیت بدنی بادرصد زمانهای در محدودهبیشتر ودرصد زمانها بالاتر از محدودهی کمتر همراه بود.

نتیجه

یافته های این مطالعه نشان داد که در ترکیب با متفورمین، ورزش ممکن است کنترل قند خون را در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2بهبود بخشد، در حالی که متفورمین ممکن است سطح لاکتات را در دراز مدت افزایش دهد. این امر به این مفهوم اعتبار می بخشد که ورزش باید به عنوان راهی برای جلوگیری از خطرات احتمالی مرتبط با متفورمین درمانی در نظر گرفته شود. محققان توصیه کردند کهتحقیقاتی در مقیاس بزرگبرای گسترش این یافته ها با بررسی زمان ورزش در ارتباط با تجویز دارو، انجام شود.

رفرنس:

Shenglong Le, Moritz Schumann, Si Man Lei, Wu Yao, Sulin Cheng, Exercise precision medicine for type 2 diabetics: Targeted benefit or risk?, Sports Medicine and Health Science, 2023, ISSN 2666-3376, DOI: https://doi.org/10.1016/j.smhs.2023.02.003, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2666337623000082

منبع:

https://www.news-medical.net/news/20230221/Challenges-associated-with-prescribing-exercise-to-diabetic-patients-taking-metformin.aspx